Żyły jako element układu krwionośnego są odpowiedzialne za transport krwi z tkanek obwodowych w kierunku serca. W kończynach dolnych dzieje się to wbrew sile grawitacji, a zapewnienie jednokierunkowego przepływu i zapobieganie cofania się krwi w świetle naczyń odbywa się dzięki pracy zastawek żylnych i skurczom mięśni łydek.
Czym jest obrzęk niewydolności żylnej?
Prawidłowy powrót krwi żylnej może zostać zaburzony w wielu sytuacjach - przyczyną może być czynnik genetyczny, zaburzenia hormonalne, choroby układowe, otyłość, ciężka praca fizyczna, długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej lub siedzącej.
Kiedy dochodzi do przeciążenia żył w wyniku uszkodzenia kolagenu budującego ściany naczyń lub uszkodzenia mięśniówki naczyń, zmniejsza się elastyczność żył a ich ściany się poszerzają, dając obraz charakterystycznych żylaków. Poszerzone żyły powodują utratę funkcji zastawek żylnych co wywołuje wsteczny napływ krwi (refluks żylny) do kończyn dolnych. Wzrost objętości i ciśnienia krwi oraz niemożność jej odprowadzenia z dolnych kończyn przekłada się na zastój żylny - kończyny stają się powiększone i powstają obrzęki. Jest to jeden z najczęstszych objawów przewlekłej niewydolności żylnej.
Obrzęki w niewydolności żylnej, co musisz wiedzieć?
- Charakterystyczne jest ustępowanie obrzęku w pozycji leżącej, po odpoczynku nocnym i jego stopniowe narastanie w trakcie dnia. Szczególnie szybko nasila się w pozycji siedzącej. Obrzęk w niewydolności żylnej jest najczęściej asymetryczny – dotyczy tylko jednej kończyny, a w przypadku obrzęku na obu kończynach łatwo wskazać kończynę bardziej obrzękniętą.
- Nasilenie obrzęku dość dobrze koreluje ze stopniem zaawansowania niewydolności żylnej. Początkowo dotyczy on okolic kostki i może nie dawać innych objawów, ale wraz z postępem choroby zaczyna się powiększać, aż do wysokości stawu kolanowego. Zazwyczaj dołączają się też inne objawy związane z zastojem żylnym – ociężałość nóg, skurcze nocne, poszerzone, pękające naczynka, zmiany zabarwienia skóry, aż do trudno gojących się ran (owrzodzeń żylnych).
-
Nieleczona niewydolność żylna może prowadzić do groźnych powikłań takich jak choroba zakrzepowo-zatorowa, zatorowość płucna, udar mózgu, infekcje ogólnoustrojowe pochodzące z owrzodzeń żylnych. Z tego powodu każdy obrzęk (szczególnie towarzyszący żylakom) powinien być zdiagnozowany przez lekarza specjalistę. Badaniem obrazującym stan żył jest nieinwazyjne badanie USG-doppler, które pozawala na postawienie rozpoznania i zaproponowanie odpowiedniego leczenia.
Na czym polega leczenie obrzęku niewydolności żylnej?
Leczenie obrzęku związanego z niewydolnością żylną polega najczęściej na zabiegowym usunięciu przyczyny zastoju żylnego (patrz – leczenie przewlekłej niewydolności żylnej). Do czasu zabiegu, dolegliwości związane z obrzękiem możemy łagodzić prowadząc aktywny styl życia (bieganie, pływanie). Pomóc mogą też spacery oraz odpoczynek i spanie z uniesionymi nogami. Wskazane jest noszenie wyrobów kompresyjnych.
