Jest to najczęstszy rodzaj rany podudzi. Choć częściej związany jest z wiekiem, może występować także u młodych osób. Rany związane z owrzodzeniami żylnymi mogą utrzymywać się przez wiele lat.
Czym są owrzodzenia żylne?
Owrzodzenia tego typu powstają u osób, które cierpią na niewydolność żylną (żylaki bądź stan po zakrzepicy żylnej) przez wiele lat. Na początku dochodzi od obrzęku kończyny, szczególnie w drugiej połowie dnia i wieczorem, następie na łydkach powstają przebarwienia o ciemnym zabarwieniu, kolejnym etapem jest powstanie rany.
Niewydolność żylną diagnozuje się na podstawie badania USG Doppler.
W momencie stwierdzenia żylaków zalecane jest szybkie działanie. Wczesne podjęcie leczenia zapobiega progresji choroby oraz pozwala na szybkie wygojenie się obecnych już ran.
W leczeniu niewydolności żylnej oraz owrzodzeń z nią związanych stosuje się także terapię kompresyjną – noszenie dobranej przez lekarza, specjalistycznej odzieży uciskowej, a także miejscowe leczenie owrzodzeń. Pozwala to na ograniczenie obrzęku oraz kontrolę miejscowego stanu rany. Zalecane jest leczenie zabiegowe żylaków metodami małoinwazyjnymi - ablacją laserową i skleroterapią. Przyśpiesza to gojenie ran oraz zapobiega nawrotom.
Jak leczyć owrzodzenia żylne?
Owrzodzenia to specyficzne rany, które w większości przypadków nie ulegają samoistnemu gojeniu. Ich leczenie może obejmować postępowanie farmakologiczne (leki flebologiczne), miejscowe lub chirurgiczne.
W terapii owrzodzeń żylnych dążymy do oczyszczenia łożyska naczyniowego rany, zapewnieniu odpowiedniego utlenowania, wilgotności, odciążenia, izolacji od środowiska zewnętrznego.
Miejscowe leczenie owrzodzeń skupia się na oczyszczeniu łożyska rany, kontroli zakażeń oraz utrzymania odpowiednich warunków niezbędnych do nabłonkowania i regeneracji zmienionego chorobowo obszaru.
Komponentą niezbędną do prawidłowego przebiegu gojenia owrzodziałej rany jest kompresjoterapia, polega ona na wywieraniu odpowiedniego ucisku na tkanki, co zapobiega zastojom, usprawnia pracę zastawek żylnych poprawiając warunki ukrwienia. Dobrana przez specjalistę odzież uciskowa zapobiega zastojom krwi w naczyniach, poprawia krążenie, a co za tym idzie ukrwienie zajętego obszaru – stwarzając odpowiednie warunki do regeneracji. Postępowanie to jest uznawane za złoty standard leczenia owrzodzeń.
Stosuje się także leczenie farmakologiczne, działające przeciwobrzękowo oraz wpływające na przepływ krwi (zmniejsza jej lepkość). Stosowane są także odpowiednie opatrunki aktywne – hydrokoloidowe, bądź hydrożelowe. Takie opatrzenie rany pozwala na izolację owrzodzenia od środowiska zewnętrznego, obniża pobudliwość nerwową rany, zmniejszając dyskomfort pacjenta. Niektóre opatrunki są także wzbogacone w substancje antybakteryjne (podejrzenie powikłania rany zakażeniem).
Utrzymanie odpowiednich warunków gojenia to także zapewnienie wilgotnego środowiska i odpowiedniego pH. Odpowiadać za to mogą specjalne opatrunki aktywne – hydrokoloidowe, hydrożelowe, oparte o wyciągi z wodorostów morskich (alginianowe).
Leczenie miejscowe polega na łagodzeniu dolegliwości wynikających z obecności owrzodziałej rany, zmniejszeniu dyskomfortu, zapobieganiu progresji poważnego stanu. Skuteczność terapii miejscowej owrzodzeń zależy w głównej mierze od efektywnego leczenia przyczyny powstawania rany.
Jak zapobiegać owrzodzeniom żylnym?
- Dbanie o odpowiednie BMI – czyli wskaźnik masy ciała. Nadmiar kilogramów obciąża układ żylny, zwiększa ryzyko zastojów, upośledzając działanie żył jako pompy tłoczącej krew. Utrzymanie właściwej masy ciała, racjonalnej diety, regularnej aktywności fizycznej.
- Unikanie długotrwałego przebywania w jednej pozycji (praca siedząca lub stojąca) utrudnia odpływ krwi z kończyn dolnych. Należy zatem pamiętać o krótkich przerwach podczas długotrwale wykonywanych czynnościach.
- Stałe kontrolowanie stanu zdrowia - istnieją choroby nasilające owrzodzenia żylne, należy do nich miażdżyca, cukrzyca, zaburzenia funkcjonowania wątroby i nerek.
- Idealna higiena skóry - jej złuszczanie, nawilżanie, unikanie urazów, zadrapań, przerwania jej ciągłości.
- Badania układu naczyniowego – możliwe do wykonania w gabinecie lekarza flebologa. Szczególnie w przypadku, jeśli w najbliższej rodzinie pacjenta występowały zaburzenia układu żylnego. Wcześnie wykryte choroby układu żylnego oraz właściwe postępowanie uchroni nas przed powstawaniem owrzodzeń żylnych – końcowego stadium przewlekłej niewydolności żylnej.
